Wat is productontwikkeling? Het proces in 4 fases uitgelegd

Dit is de aftrap van een langlopende serie over de kern van ons bedrijf. Wij specialiseren ons in de ontwikkeling van grote maatwerkapplicaties en IOT oplossingen op basis van webtechnologie. We houden ons bezig met nieuwe productontwikkeling.

Wij willen zo veel mogelijk mensen in staat stellen om succesvol te ondernemen in de IT sector. Om dat te doen gaan we bezig met een serie die duidelijk omschrijft welke bewezen kennis er is over productontwikkeling, wat nog niet bewezen is en wat nog onbekend is. Dit stelt jou als lezer in staat om te weten waar je beproefde methodes kan toepassen en waar je lekker je gevoel kan volgen omdat nog niemand de waarheid in pacht heeft.

Wij gaan als organisatie nog een stapje verder en vertellen je niet alleen wat handig is om te doen, wij testen wat we schrijven ook in de praktijk en vertellen je over wat er voor ons werkte en wat niet. 

Aangemaakt op . Laatst bijgewerkt op .

De theorie van “New product development”

Omdat er nogal veel mensen druk zijn met nieuwe productontwikkeling en omdat er veel risico en geld gemoeid is met die ontwikkeling, hoeft het niet te verbazen dat er veel theorie is geschreven. Deze theorie staat bol van jargon. Handig als je professor bent in het vakgebied, maar iets dat wij in deze serie vermijden om de theorie overzichtelijk te houden.

Voor het gemak mag je aannemen dat het proces van elk nieuw softwareproduct als volgt verloopt: Je vormt een goed idee, je visualiseert het idee, je realiseert het idee en verkoopt de resulterende software. Deze vier fases doorlopen we later in dit artikel stap voor stap. 

De doorlooptijd

Bij nieuwe productontwikkeling kan je maar twee dingen fout doen, je gaat of te snel of te langzaam. Het nadeel is dat je dit pas naderhand weet en je daar niet altijd op terug kan komen. Je kan te snel gaan en daardoor bepaalde inhoudelijke features of kwaliteitseisen missen die noodzakelijk zijn voor je succes, waardoor de totale kosten en doorlooptijd van je product te lang worden. Andersom kan je te lang blijven hangen in een fase omdat je alles precies wil doen, waardoor er of iemand anders al eerder op de markt komt met je product of je het proces door de kosten vroegtijdig moet stoppen. 

Artikelen als deze onderbouwen we graag met harde cijfers.  Zo vond ik een  oud artikel over semiconductor ontwikkeling wat harde cijfers noemt en rijmt met onze praktijkervaring.

In het artikel staat dat er een goede 4,5 jaar nodig is voor het gehele proces van het vinden van een goed idee tot het punt dat je je investering hebt terugverdiend en winstgevend bent. Het vormen van een idee duurt 12 maanden, het visualiseren en bouwen duurt gezamenlijk 15 maanden (neem 7,5 maand voor elk) en de verkoop van je product heeft een doorlooptijd van 30 maanden tot je alle investeringen hebt terugverdiend.  

Je productontwikkeling team

Omdat bij productontwikkeling verschillende perspectieven belangrijk zijn, is het het gemakkelijkste om een team te vormen van in ieder geval een marketeer, een verkoper, een ontwerper, een software ontwikkelaar en een vakkundige. Welke vakkundige je laat aansluiten is helemaal afhankelijk van het product wat je ontwikkeld, Je zoekt iemand die bekend is met het vakgebied waarvoor je ontwikkelt.

Als je geen middelen of behoefte hebt om een team van meerdere mensen te vormen, raden we altijd aan om mensen met de verschillende disciplines in ieder geval regelmatig te betrekken bij je project om de kans op succes te verhogen. 

De Fases

Fase 1: “De vage voorkant” 

Het vormen van een idee wordt in de literatuur “The fuzzy front-end” genoemd, of terwijl, de vage voorkant. Deze fase komt aan zijn naam omdat deze standaard chaotisch verloopt.

Dat is ook niet zo vreemd als je kijkt naar de reikwijdte en inhoud van deze fase. Hij beslaat het gebied van het vaststellen van kansen tot het punt dat je een concept hebt wat duidelijk genoeg is om te laten ontwerpen en goed genoeg dat er meer tijd en geld vrijgemaakt kan worden. In deze fase komen er zoveel variabelen samen dat de fase onvoorspelbaar wordt. Je weet bijvoorbeeld al nooit zeker waar en wanneer je een geweldig idee gaat opdoen. 

Daarbij zitten de stappen die je neemt om een goed idee te vormen niet in een standaard volgorde. Je kan net zo goed starten met vaststellen hoeveel geld en tijd je beschikbaar hebt en dan in je markt op zoek gaan naar welke kansen er bij passen als andersom.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat wetenschappers het er niet over eens worden hoeveel stappen er überhaupt in deze fase zitten. Maar dat is niet iets om ons zorgen over te maken. In de aankomende artikelen bekijken wij de verschillende modellen en proefdraaien we elk model. Omdat we ervan uit gaan dat ze allemaal even goed gaan werken, kun je hieruit zelf kiezen wat jouw persoonlijke voorkeur is. 

Fase 2: Design

Je tweede fase, de ontwerpfase, start als je concept duidelijk genoeg is. Alhoewel deze fase iets gestructureerder is, is er ook hier geen sprake van een duidelijk stappenplan wat altijd voor iedereen werkt.

Overkoepelend ga je hier bezig met het omzetten van algemene specificaties naar een gedetailleerd ontwerp.

Gefaseerd begin je met het verzamelen en uitwerken van specificaties. Dit schrijf je bijvoorbeeld zelf uit, je interviewt belanghebbenden hiervoor of laat belanghebbenden jouw specificaties valideren en uitbreiden. Je belanghebbenden kunnen potentiële gebruikers zijn of bijvoorbeeld leveranciers of overheidsinstanties.

Je specificaties stellen je in staat om drie dingen in gang te zetten: Je kan onderzoek naar bestaande mogelijkheden starten, je kan een haalbaarheidsstudie doen om te zien of je idee te realiseren is en je kan de gewenste applicatie gaan visualiseren. Afhankelijk van wat je applicatie gaat doen kan de visualisering bestaan uit (interactieve) schermen, een prototype zijn, kan het diagrammen zijn of data modellen. 

De gemaakte visualisaties vallen in twee categorieën uit elkaar. De eerste categorie bestaat uit visualisaties voor gebruikers en belanghebbenden die niet technisch onderlegd hoeven te zijn. Zij gaan vooral uit de visualisatie halen of het hun problemen oplost, of het duidelijk voor hen is en of het hun esthetisch aanspreekt. Deze specificaties dienen naderhand ook om te controleren of de beoogde doelstellingen voor de applicatie ook zijn gerealiseerd.

De tweede categorie is de gedetailleerde weergave voor de techneuten. Deze moet vooral heel precies zijn en het geheel van deze specificaties moet goed op elkaar aansluiten. Zodoende kunnen collega’s of samenwerkende bedrijven zich focussen op het realiseren van hun deel terwijl ze er op kunnen rekenenen dat wat zij maken straks goed aansluit op het werk van anderen.

De gemaakte visualisaties en gemaakte specificaties leveren in gesprek met belanghebbenden en techneuten weer nieuwe inzichten op. Deze nieuwe inzichten zijn het begin van een nieuwe iteratie van je idee. 

Het is belangrijk om je te realiseren dat 80% van de kwaliteit en 70% van de totale kosten over de levensduur van je product voortkomt uit de ontwerpfase. Doordat je hier de applicatie definieert, bepaal je hier de kosten die je verder op in je ontwikkelingstraject maakt.

Een wat afwijkende eend in de bijt zijn hier werkvormen zoals Agile en Scrum. Hierbij lopen de processen van het specificeren, visualiseren en implementeren meer parallel aan elkaar en is het proces heel iteratief. Je start hier met maar een klein deel van je applicatie gedetailleerd te specificeren en dit wordt dan vrij direct daarna ontworpen en gebouwd. Daarmee is het resulterende product al een soort prototype waar je belanghebbende mee kan laten testen. Het vormt zo al input voor volgende iteraties van de applicatie, terwijl het ook vaak productie klare software oplevert. 

De keerzijde hiervan is dat je het overzicht en de richting van de gehele applicatie wat kan verliezen en minder goed in staat bent de totale productiekosten van de applicatie vooraf te ramen. Als je echter niet heel dogmatisch aan deze methodieken vasthoudt, kan dit goed gecombineerd worden met andere opties in deze fase waardoor je van begin af aan toch meer duidelijkheid hebt. 

Fase 3: Realisatie

Wanneer je aan de techneuten voldoende duidelijk kan maken wat er gebouwd moet worden en aan welke randvoorwaarden de applicatie moet voldoen, kan er gestart worden.

In deze fase word je software daadwerkelijk gebouwd. Overkoepelend kan je in deze fase kijken naar welke doorlooptijd, kosten en met welke kwaliteit de resulterende software wordt geleverd. 

In deze fase controleer je ook of de resulterende software voldoet aan de gemaakte specificaties. Dit kunnen de programmeurs al op verschillende manieren tijdens het werk doen en vaak kan je ook tussentijds al onderdelen van de applicatie testen voordat alles af is. 

Fase 4: De vage achterkant: Verkoop

Ook deze fase wordt in de literatuur gedoopt in vaagheid, “the fuzzy back-end” wordt ze genoemd. In deze fase word je applicatie in productie genomen. Je lanceert je product en verkoopt het. 

Deze fase is lastig om concreet te maken in duidelijke stappen. Het verkopen van je product kan op veel verschillende manieren. Wat voor de één goed werkt, werkt niet voor de ander. De enige maatstaf die je hebt is dat alles wat leidt tot een kopende klant een succesverhaal is.

De verkoopfase heeft geen duidelijk begin en eind. Zo kan je al in je eerste fase potentiële klanten spreken die je tijdens de design en productie fase betrokken houdt bij de ontwikkeling. Voor hen kan je vaak al een “soft product launch” starten, je verkoopt ze een vroege versie van de applicatie en blijft met hen in gesprek over wat belangrijk is in de applicatie. Als je op basis van hun input de applicatie weer aanpast, terwijl ze al betalen, zit je in je verkoopfase terwijl je eigenlijk ook bezig bent met de specificatie en realisatie. Dit vormt echter vooral een semantisch probleem voor de wetenschappers. Als je als ondernemer hiermee je product meer verkoopt, hoef je niet wakker te liggen over waar je in het proces zit.

Meer weten?

Wij zijn de aankomende tijd bezig om zowel de literatuur er op na te slaan als het veld in te gaan om te experimenteren met wat we leren. Wil jij mee leren in ons proces en/of in contact blijven over een idee wat jij aan het ontwikkelen bent? Neem dan gerust contact met me op.

Portretfoto
Bedankt voor je bericht! We komen zo snel mogelijk bij je terug.